موسسه اطلاعات مرغداری - سندرم کبد چرب

سندرم کبد چرب یکی از بیماریهای مرغهای تخم گذار چاقی است که در قفس نگهداری می شوند و چرب شدن بیش از حد کبد ، کاهش ناگهانی تولید تخم مرغ و افزایش مرگ و میر گله از مشخصه های آن می باشد.

تعریف : سندرم کبد چرب یکی از بیماریهای مرغهای تخم گذار چاقی است که در قفس نگهداری می شوند و چرب شدن بیش از حد کبد ، کاهش ناگهانی تولید تخم مرغ و افزایش مرگ و میر گله از مشخصه های آن می باشد.

وقوع بیماری: به طور انحصاری برای مرغهای چاق و پر تولید در قفس بروز می کند . پرندگانی که به صورت آزاد پرورش می یابند (به ندرت) به این بیماری مبتلا می شوند . گله های مبتلا معمولاً تحت تغذیه با جیره های پرانرژی می باشند . واگیریهای این بیماری در آب و هوای گرم متداول تر است .

این سندرم ناشی از :

دریافت کالری زیاد و کاهش مصرف انرژی دریافت شده می باشد . پرندگانی که در بستر پرورش می یابند می تواند کالری اضافی را مصرف نمایند . پرندگانی که محبوس درقفس هستند نمی توانند کالری اضافی را مصرف نمایند . متابولیست های حاصل از رشد کپکها درغذا و آب آشامیدنی موجب تخریب سمی کبد می شوند . ممکن است کمبود عوامل لیپوتروفیک که برای حرکت چربیها و حذف آنها از کبد ضرور ی هستند باعث این بیماری شوند . استرس هایی مانند گرمای بیش از حد ، تولید بسیار بالا ، اصلاح نژاد برای تولید تخم مرغ یا بیماریهای تحت بالینی از عوامل آن می باشد .

نشانه های بالینی:

میزان تخمگذاری به طور ناگهانی از میزان بالا (75 تا 85%) به (45 تا 55%) را می یابد مرگ و میر به تدریج در گله افزایش می یابد. بعضی (ولی نه همه) پرندگان گله ، چاق هستند. وزن بدن 25 تا 30% بیش از حد معمول است و تعداد کمی دارای تاج و ریش رنگ پریده می باشد .

جراحات:

لاشه ها بیش از حد چاق هستند و ناحیة سر پرنده رنگ پریده می باشد .کبد زرد رنگ ، چرب و نرم و دارای مقدار کم یا زیادی خونریزی و یا کیست های خونی زیر کپسولی است . پرندگانی که به طور ناگهانی تلف می شوند در اثر کیست خونی ، دچار پارگی کپسول کبدی و خونریزی داخلی می شوند .

پیشگیــری:

جلوگیری از چاقی پرندگان و مقدار توصیه شده انرژی جیره از جمله بهترین راهها می باشد . قرار دادن غذاهای تازه آسیاب شده و عاری از کپک و جلوگیری از قارچ زدگی بستر و منبع آب ، جلوگیری از استرس (استرس گرما) به وسیلة‌ (تهویه مناسسب ، خنک کردن) می تواند موثر باشد .

درمان:

درمان مفیدی وجود ندارد . به هر تن غذای آردی ، علاوه بر مقادیر معمول این مواد را بیافزایید . کولین کلراید 1000 گرم ، ویتامینE 10.000 واحد بین المللی ، ویتامین B12 12 میلی گرم ، اینوزیتول 2 پوند . کاهش انرژی کل جیره یا دستکاری یا جایگزین کردن اجزای غذایی . جایگزین کردن سبوس گندم به جای ذرت ـ محدود کردن غذای مصرفی پرندگان می تواند پاسخی را در پی داشته باشد .

کبد بسیار چرب به همراه خونریزی

این بیماری در مرغهای تخمگذار هم سن دیده می شود. این بیماری به صورت انفرادی ، خصوصاً در آب و هوای گرم و در مرغهای پیر تخمگذار نژادهای سنگین تر می باشد و تولید تخم مرغ کاهش می یابد . افزایش میزان چربی کبد (مثل تری گلیسرید) که تا 70% می رسد باعث تغییر رنگ کبد به رنگ متمایل به خاک رس شده ، قوام کبد بسیار ترد و شکننده می شود . تلفات (به ندرت) و در اثر خونریزی شدید کبد ایجاد می شود . کلیه ها متورم و بی رنگ شده و شکم محتوی تجمع زیادی از چربی است که زرد رنگ بوده و در دمای اتاق تقریباً مایع است .

علت اصلی بیماری ناشناخته است ولی به عوامل زیر برمی گردد:

دان (کربو هیدرات زیاد و چربی کم) و اگر به طور آزاد باشد در اثر تجمع چربی منجر به چاقی می شود. کمبود اسید لینولئیک و سلنیوم بروز آن را تشدید می کند . دمای بالا (فعالیت پرنده را کاهش پس از اتلاف حرارتی می کاهد) ، کم تحرکی (مرغ قفس) ، استرس ، استروژن زیاد ، مقدار پایین هورمون تیروئید خون.